Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie został wybudowany w połowie XIV wieku przez kapitułę warmińską utworzoną przez biskupa warmińskiego Anzelma w 1260 roku. Kapituła była właścicielem zamku do 1772 roku.
Budowla została wykonana w stylu gotyckim i znajduje się przy ulicy Zamkowej 2 w Olsztynie. Zamek powstał w miejscu drewnianej strażnicy wybudowanej przez wójta warmińskiego Henryka von Lutera w 1334 roku. Strażnica znajdowała się na wzgórzu w zakolu rzeki Łyna.
W dawnym refektarzu oraz komnacie administratora znajdują się unikalne sklepienia kryształowe stworzone w okolicy roku 1520. Początkowo zamek miał tylko jedno skrzydło zlokalizowane po północno-wschodniej stronie czworokątnego dziedzińca.
Otoczony był pasem murów i fosą i jedyne dojście do zamku prowadziło mostem zwodzonym. W XV wieku zbudowano południowo-zachodnie skrzydło zamku. W kolejnym stuleciu przebudowano wieżę z połowy XIV wieku, która jest położona w zachodnim narożniku dziedzińca. Wówczas nadano jej okrągły kształt zlokalizowany na czworokątnej podstawie i wysokość 40 metrów. Podwyższono także zamkowe mury do 12 metrów i wzmocniono je basztami oraz drugim pasem niższych murów. Mury połączono także z murami miejskimi, dzięki czemu zamek stał się potężną twierdzą i bronił dostępu do miasta. Zbudowano także kaplicę św. Anny w południowo-zachodnim skrzydle zamku, która została obdarzona misternym siatkowym sklepieniem.
Z biegiem czasu skrzydła zamku straciły znaczenie militarne i jednocześnie były niewygodne do celów mieszkalnych. Z tego powodu w 1758 roku zbudowano dojazd do zamku od strony miasta i dobudowano pałacowe skrzydło przy okazji likwidując podgrodzie i część murów.
W 1845 most nad fosą zmieniono na groblę, która połączyła zamek z miastem, a fosę osuszono. W późniejszym czasie w zamku zmieniono poziom podłóg w refektarzu, a w krużganku wprawiono futryny okienne i dostawiono neogotycką klatkę schodową.
Najsłynniejszym mieszkańcem zamku był Mikołaj Kopernik. Przygotowana przez niego obrona Olsztyna przed najazdem krzyżackim uchroniła zamek przed zniszczeniem. Do dziś zachowała się po nim oryginalna zachowała się po nim oryginalna tablica astronomiczna na jednej ze ścian.
Obecnie w zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur. W Muzeum można znaleźć zabytki regionalne oraz kolekcje z terenu byłych Prus Wschodnich takie jak portrety holenderskie oraz malarstwo regionalne, a także rzeźby. Dużą popularnością cieszą się także imprezy organizowane w zamku w ramach Olsztyńskiego Lata Artystycznego oraz wieczory zamkowe i „Niedziele w Muzeum”.
