Krzyżacki zamek w Nidzicy powstał w XIV wieku. Znajduje się na wzgórzu na wschód od centrum Nidzicy na lewym brzegu Nidy. Obiekt otaczały niegdyś moczary i bagna. Zamek był wielokrotnie niszczony i odbudowywany. Zbudowany został z cegły cegieł na kamiennej podmurówce, na planie prostokąta o wymiarach 50×34 m. Na poddaszu, w grubości murów, obiegają zamek krużganki obronne zarówno od strony zewnętrznej, jak i od strony dziedzińca. Zewnętrzną fasadę zdobią duże ostrołukowe gotyckie okna.
Wjazd prowadzi przez przedzamcze z bramą, dwoma budynkami i basteją. Nie zachowało się drugie mniejsze przedzamcze. Brama do zamku właściwego wysunięta jest poza mur obwodowy i posiada ozdobny szczyt. Broniła jej niegdyś brona, czyli żelazna krata spuszczana z góry w bramach zamkowych oraz most zwodzony nad suchą fosą.
Nad bramą znajdowała się kaplica zamkowa. Po obu stronach bramy stoją dwie potężne kwadratowe wieże o pięciu kondygnacjach. Wieże kryte dachami namiotowymi ozdobiono wnękami i płaskimi dekoracjami. Stykające się z wieżami boczne piętrowe skrzydła służyło na cele gospodarcze oraz na kwatery mieszkalne. W piwnicach znajdowało się więzienie. Skrzydło zachodnie zwieńczone ozdobnymi szczytami, stanowiło główny budynek zakonny. Posiada ono dwa piętra i piwnice. Znajduje się tu druga kaplica i refektarz z zachowanymi freskami z XIV i XV wieku, zobaczyć można m.in. malowidło ścienne świętej Weroniki w adoracji aniołów. Wszystkie skrzydła zamkowe poza wschodnim na koronie murów posiadają ganki obronne.
Autor: Marcin Polak
Prostokątny dziedziniec zamkowy otoczony jest łączącym wszystkie budynki na poziomie pierwszego piętra, drewnianym gankiem. Nie zachowała się studnia i wieżyczka z klatka schodową, która znajdowała się po południowo wschodniej stronie zamku. Z zachowanych murów wystają dawne wykusze. Kompleks otoczony jest gęstym XIX-wiecznym parkiem.
Pełną restaurację zabytku, wraz z konserwacją zachowanych malowideł w kaplicy i refektarzu rozpoczęto w 1961 roku. Prace zakończono w 1965 i uroczyście przekazano budowlę w użytkowanie lokalnym instytucjom kulturalno-społecznym. Dzisiaj zamek służy za miejskie centrum biznesu, kultury i rozrywki. Mieści się w nim Muzeum Ziemi Nidzickiej, Nidzicki Ośrodek Kultury, Bractwo Rycerskie Komturii Nidzickiej, Galeria Autorska Hieronima Surpskiego, pracownia rzeźby i biblioteka miejska. We wnętrzach zajmowanych przez muzeum regionalne prezentowane są wystawy archeologiczne, historyczne i etnograficzne, z oryginalnego wyposażenia niestety nic się nie zachowało.
